BROLTAX is een belasting met een duidelijke ecologische én ethische basis.
Belasting is in wezen een vorm van geïnstitutionaliseerde solidariteit die zoals zo veel andere institutie gedegenereerd is, vervreemd van zijn eigen zin.
Belasting is bijdrage voor het geheel, een correctie op de spontane zelfzucht. Belastingontduiking, fraude en een ingenieus maar discutabel systeem van belastingvermindering maken van de fiscaliteit iets gigantisch ingewikkeld én oneerlijk waarbij de kern van de zaak verloren gaat: de zorg voor het geheel, het common, de commons.
Als multinationals amper belasting betalen -of dichterbij -vervuilende wagens fiscaal aftrekbaar zijn, wat is dit dan voor belastingsysteem? Brandstof voor een economie die verziekt is in plaats van haar eigen mooie betekenis van staatshuishoudkunde waar te maken. Solidariteit in het verzorgen van ‘het geheel’, haaks dus op het misbruiken en zelfs promoten van ons allen ingebakken egoïsme.
Het neoliberaal economisch denken is niet meer gestoeld op ons terecht onderkend egoïsme maar op het misbruik en promoten ervan: de retoriek van de reclame, de voortdurende aanslagen op de menselijke waardigheid à la ‘mevrouw, u kunt veel goedkoper bellen…; weet u dat u te veel betaalt bij die of die provider… neem best een verzekering voor uw I-phone want als er na een jaar iets klein misloopt kan u hem best kapot gooien want dan krijgt u gewoon een nieuwe…’
Wat een dagelijkse portie witte-boord-criminaliteit!
Zelfs als de meeste mensen niet zouden deugen (een stelling die Rutger Bregman zozeer wil weerleggen), zelfs als Bregman ongelijk zou hebben, dan nog is het onaanvaardbaar dat het gegeven menselijk (overlevings)egoïsme zou worden versterkt door brol.
“Ik ben leven dat wil leven te midden van leven dat wil leven…” schreef Albert Schweitzer.
Hierin ligt de tragiek vervat van onze soort (te midden van andere) op onze planeet.
Anders dan ‘struggle for life’ getuigt deze prachtzin van een liefdevol gewaarzijn van het leed op aarde, van onze onmacht, onze kwetsbaarheid.
Wat is brol?
BROL is inderdaad geen standaardtaal maar een typisch Belgisch woord, dat zowel in het Nederlands als in het Frans bestaat! In Nederland zou je zeggen: troep of rotzooi.
Brol moet belast want het is ballast , het belast mens én milieu!
Het is een gepast verzamelwoord want het omvat rotzooi, rommel en betreft specifiek minderwaardige of zelfs waardeloze spullen die willens nillens de hoofdmoot zijn van onze opgedreven consumptie. Spullen worden met opzet slecht en onduurzaam gemaakt , simpelweg voor het gouden kalf; het is de kanker die een economie doet groeien ipv draaien. Een doordachte subsistentie-economie (Vandana Shiva) zou dit duidelijk ontmaskeren.
‘Du BROL’ slaat ook (en die betekenis is sterker in het Franse gebruik van het woord) op onzorgvuldig en overbodig taalgebruik, nutteloze regeltjes en richtlijnen gecreëerd door de overheid/de ambtenarij en zijn dik betaalde instanties .
Het tegendeel gaat in de richting van het Japanse Wabi Sabi of van de stilistiek van de duurzame eenvoud van de Quakers…
Wat is broltax?
Broltax is een belasting op brol: op alle productie van wat manifest slecht of vervuilend is voor mens én milieu.
Gradueel zou men kunnen oplijsten welke menselijke scheppingen of producten in welke mate het geheel dienen en al of niet ‘edel’ zijn.
Duurzaamheid, gezondheid, efficiëntie, optimaal gebruik van de materie en de beschikbare energie zijn aspecten die objectief in kaart kunnen gebracht worden.
De aspecten ‘nuttigheid’ en ‘zingeving’ zijn echter niet los te koppelen van een levensfilosofie en ‘esthetiek’ zorgt dan weer voor de speelse, vrije vleugels waardoor het productiesysteem nooit in kilte mag verstarren.
Het communisme en het liberalisme zouden dan uitgezuiverd complementair kunnen worden.
Er zou minder maar beter zijn en de mensen zouden gerespecteerd worden. Wat betekent het als in een democratie wél uw zogenaamde vrijheid wordt gerespecteerd maar niet uw waardigheid ? Mensen zouden kunnen groeien in plaats van af te stompen als burgers van wie de taal steeds minder waarachtig is omdat zij ‘levensnoodzakelijk hypocriet’ is.
Eerst broltax en dan zullen we nog eens babbelen of milieutopjes organiseren !
Slecht en goed zijn natuurlijk ethische categorieën maar misschien kunnen we in de lijn van het Weltethos van Hans Küng tot een uitzuivering komen van wat ethisch zo essentieel is dat het eenvoudig en universeel ontegensprekelijk is.
Voelt iedereen niet ergens in zijn diepste diepte (waarvoor de consumptiemaatschappij al zo lang alles in het werk stelt om mensen precies daarvan af te houden) wat goed is, wat echt deugd doet en vooral wat niet?
Elk klein kind kan inzien dat er op het gebied van arbeid iets definitief veranderd is door industrialisatie, technologie en digitalisering. Iedereen weet dat ‘job-creatie’ een absurd begrip is en nochtans worden we er mee platgeslagen.
Zinloze, valse begrippen zouden moeten geweerd uit de politiek. Ook dat is BROL. Het gaat daar immers niet over creatie van werk (Wie heeft er rustig tijd om onze bejaarden op toilet te zetten in plaats van ze vlug letterlijk te pamperen?) maar enkel over creatie van koopkracht!
Wij zijn niet zo welvarend als we denken! Wij zijn zogenaamd welvarend omdat wij ons eigen ecosysteem en onze eigen waardigheid naar de vaantjes helpen.
En het systeem zit pot-vast. We zijn eraan gewoon geworden inconsequent te moeten handelen om te overleven. Wat een hypocrisie! Wat een failliet van onze beschaving, niet alleen van onze politiek, economie maar vooral ook van onze academische wereld die vanuit haar geprivilegieerde positie deze verblinde business as usual toch wel wat meer gedurfde, echte tegenwind zou mogen geven.
BASISINKOMEN JA maar GEKOPPELD AAN BROLTAX
Het basisinkomen is een heel waardevol concept en lijkt heel logisch om de bekomen welvaart beter te verdelen maar moet de prijs die wij voor onze zogenaamde welvaart betalen beter analyseren. Ons ecosysteem en onze menselijke waardigheid blijven in gevaar, meer nog, zouden nog meer kunnen bedreigd worden als dit systeem niet met een broltax zou worden gecombineerd.
Niemand zou mogen rijk worden van slecht spul.
Een basisinkomen zonder broltax zou het gevaar lopen het kapitalistisch systeem simpelweg op een hogere level voort te zetten met nog minder respect voor het milieu en voor de mensen in zwakke positie. Zij zijn immers vaak de eerste slachtoffers van mens-en-milieuonterende reclame voor mens-en-milieuonterende brol.
‘Je zou in geen beter tijdperk geboren kunnen zijn, dan dat van nu, waarin alles verloren is.’ (Simone Weil)
- Auteur: Anne Ardui