Negatieve belasting en Functioneel Basisinkomen

Door Gerrit Bosch
Het grote en onoverkomelijke bezwaar van een onvoorwaardelijk basisinkomen (OBi) is dat het meeste geld terecht komt bij mensen die het helemaal niet nodig hebben. En als het hoog genoeg is gaat het om bedragen die het economische systeem totaal zouden ontwrichten. Als oplossing van de sociale problematiek wordt daarom wel het idee van negatieve belasting voorgesteld. Omdat deze belasting alleen geldt voor inkomens onder de belastingvrije voet komt het geld dan alleen daar terecht waar het nodig is.
Een soortgelijk effect wordt bereikt met het Functionele Basis Inkomen (FBI). In beide gevallen is er een basisuitkering nodig voor hen die geen enkel looninkomen hebben. Maar met het FBI wordt in geval van bijverdienen een uit de basisuitkering afgeleide loontoeslag ingevoerd. Bij heel lage lonen is de toeslag nog vrijwel gelijk aan de basisuitkering maar bij toenemend loon wordt deze geleidelijk afgebouwd en wordt nul bij de “toeslaggrens”. Deze ligt op een loon hoger dan de basisuitkering, afhankelijk van het “vrijlatingspercentage”. (Voor het OBI geldt dus een vrijlatingspercentage van 100%).
In de onderstaande grafiek zijn beide methoden weergegeven. Ze komen op hetzelfde uit als 1) de negatieve belasting bij loon nul gelijk is aan de basisuitkering en 2) de belasting vrije voet gelijk is aan de toeslaggrens. De lijn A-B-C stelt dan in beide gevallen het resulterende inkomen voor. Onder deze voorwaarden zijn de kosten voor beide systemen dus ook gelijk.
In onderstaande tabel zijn de toeslaggrens ( = belastingvrije voet) smile-emoticon en de initiële kosten aangegeven voor verschillende waarden van vrijlatingspercentages en basisinkomens. Gebruik is daarbij gemaakt van inkomensgegevens van het CBS.
Een nadeel van de negatieve belastingmethode is dat je daarmee de hele sociale problematiek moet overhevelen naar Financiën.
basisuitkering
. (€/maand) . . 25% . . . . . . 50%
. . 1000 . . . . 1333 18 . . . 2000 24
. . 1500 . . . . 2000 36 . . . .3000 49
Tabel. Voor basisinkomens van 1000 en 1500 en vrijlatingspercentages van 25% en 50%: de toeslaggrens in €/maand en de totale kosten in miljarden €/jaar. Toeslaggrens = basisuitkering/ (1-vrijlatings%).
Een nadeel van de negatieve belasting methode is dat je daarmee de hele sociale problematiek moet overhevelen naar Financiën.
Ir. Gerrit Bosch, Waalre
https://www.facebook.com/pages/Functioneel-Basisinkomen/109193252749621