Categoriearchief: Basisinkomen

26 sep

Over het basisinkomen ga ik niets vertellen

NL-02_ubie_on_black_centered-w240Het basisinkomen is maar een klein stukje van de maatschappij die we in de toekomst gaan hebben. Er moet nog meer gebeuren op het gebied van geld en geldverdienen. Geld moet weer rollen. In de geschiedenis is het begonnen met GOD, daana kwam het GOUD, toen de goudstandaard verlaten werd was er alleen GELD. We gaan nu verder na 2012 met het GEWETEN. Over het basisinkomen ga ik niets vertellen, daar kun je gewoon de links voor volgen die hieronder weergegeven zijn. Om kort te gaan:

Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi/UBI) is een hoeveelheid geld, betaald op een regelmatige basis aan een ieder, individueel, onvoorwaardelijk en universeel, hoog genoeg om een materieel bestaan ​​te verzekeren en te kunnen deelnemen aan de samenleving. OBi is een stap op weg naar een emancipatorische sociaal zekerheidsstelsel.

Basisinkomen Websites

Lees verder →

29 okt

En plots, daar was het basisinkomen

Oké, het bedrag komt nog niet helemaal in de buurt, en het heet allemaal een beetje anders, maar de principiële horde is de afgelopen maanden ongemerkt genomen. De 190 euro die ieder huishouden in november en in december via de elektriciteitsrekening krijgt is in feite een basisinkomen. Net als de ‘teruggave energiebelasting’, dat andere bedrag dat iedereen cadeau krijgt via de energierekening (dit jaar 785 euro). Je hoeft er niet voor te werken en het is onafhankelijk van inkomen of vermogen: een basisinkomen dus. De enige voorwaarde is het hebben van een elektriciteitsaansluiting, daarom wordt er nog een oplossing gezocht voor huishoudens met collectieve meters.

Hebben de voorstanders van een basisinkomen de vlag al uitgehangen? Ik vermoed van niet. Sterker nog, van links tot rechts klinkt kritiek op deze generieke manier van geld verstrekken. Terecht?

Het aardige van het plotsklapse mini-basisinkomen is dat het de schijnwerper zet op een paar fundamentele vragen. Om te beginnen: voor wie is de overheid? Voor ons allemaal, of vooral voor degenen die het moeilijk hebben? Afgaande op de commentaren is de keuze helder: voor degenen die het moeilijk hebben natuurlijk. Sterkste schouders, zwaarste lasten, toch? Wie het geld niet nodig heeft, laat dat deze dagen dan ook stevig weten, soms vergezeld van een oproep aan nooddruftigen of hun helpers om zich te melden.

De vraag ‘voor wie is de overheid’ speelt trouwens ook bij een ander voornemen van het kabinet: de gratis kinderopvang. Ouders hoeven vanaf 2025 nog maar vier procent van de kosten te betalen, de rest is voor rekening van de overheid. Aangezien de ouderbijdrage op dit moment naar inkomen is, gaan de hoogste inkomens er straks het meest op vooruit.

Asociaal? Zonde van het gemeenschapsgeld?

Nee hoor. En ook de generieke energiecompensatie, het mini-basisinkomen, hoeft dat niet te zijn. Want uit heel veel onderzoek weten we: wie de publieke zaak liefheeft, moet ervoor zorgen dat iedereen regelmatig de geneugten ervan ervaart. Dus ja, ook de rijken, en zeker de middeninkomens. Dat zorgt voor draagvlak voor de verzorgingsstaat én voor draagvlak voor belastingheffing. Kinderopvang wordt straks een basisvoorziening, zoals het onderwijs. Voor de samenleving zijn kinderen best belangrijk, en het is niet per se logisch dat mensen met jonge kinderen honderden euro’s per maand minder te besteden hebben dan mensen zonder jonge kinderen. Zelfs niet als het om rijke mensen gaat.

Belastingen moet je als overheid wel durven heffen, ook op winst
Maar er is wel één voorwaarde, en die voorwaarde heet belastingen. Want het moet allemaal wel betaald, en op een eerlijke manier. Zodat de overheid er voor iedereen is én de rijkste schouders de zwaarste lasten dragen. Die belastingen moet je dan als overheid natuurlijk wel durven heffen. Op inkomen, maar ook op winst en vermogen. Al was het maar omdat daar meer mee wordt verdiend dan met arbeid.

En dat gaat niet helemaal goed. De belastingopbrengsten die het kabinet voor 2023 verwacht zijn een mooie illustratie. De belastingen en premies op arbeid leveren volgend jaar naar verwachting 147,5 miljard op, de winstbelasting 38,6 miljard en de belastingen op vermogen 14,8 miljard.

Daar, en niet bij die twee keer 190 euro of bij de gratis kinderopvang zit de pijn.

Over winst gesproken. Vorige week werd bekend dat het Eindhovense ASML, maker van chipmachines, afgelopen kwartaal 1,7 miljard winst maakte. Omgerekend ruim 53.000 euro per werknemer, in drie maanden tijd. Daarmee zijn we bij de andere fundamentele vraag waar het mini-basisinkomen de schijnwerper op zet: als de grootste winsten in deze tijd gemaakt worden door bedrijven waar naar verhouding weinig mensen werken, en er tegelijkertijd relatief veel mensen nodig zijn op plekken waar weinig winst te maken is, wordt het dan niet tijd om een deel van die winst te verdelen over iedereen? Niet met het doel om ervan te kunnen leven maar om rijkdom te delen. Noem het een burgerinkomen. Of liever het geld niet individueel uitdelen maar besteden aan publieke voorzieningen, zoals de kinderopvang?

Met het uitdelen heeft de regering in ieder geval al een begin gemaakt, nu het ophalen nog.

Mirjam de Rijk  26 oktober 2022 – verschenen in De Groene nr. 43

10 mrt

Dat kan toch anders man m/v/x

Het is me toch wat met al dat nieuws van de afgelopen weken/maanden. De belastingdienst die toeslagfraudeurs ontmaskert en daar geheel de fout mee in gaat. De boeren die gekort moeten worden op hun stikstof en bedrijfsgrootte. Vuurwerkhandelaren die hun inkomsten mislopen. Het Coronavirus dat de economie onttroont en waarbij bedrijven werktijdverkorting moeten aanvragen met compensatie van het rijk. De uitkeringsinstantie die geld overmaakt naar mensen die niet in Nederland werken en wonen.  Studenten die geen woning kunnen betalen. Voedselbanken die overuren draaien. De rekenrente voor de pensioenfondsen die zorgt voor een rare uitkomst aan alle fronten van het pensioen (niet de AOW, dat is wat anders, nl basisinkomen).

Zelfstandigen die hun arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht moeten afsluiten. Minimumlonen die verhoogt moeten worden omdat mensen niet meer rond kunnen komen van dat minimum. Sociaal advocaten die zich uit de naad werken voor een hongerloontje zodat ze hun praktijk niet meer kunnen draaien. De IND die miljoenen uitkeert aan asielzoekers omdat ze geen vaste krachten voor de lange termijn kunnen houden vanwege bezuinigingen. Orkesten en toneelgezelschappen die worden ontbonden omdat het geld van de subsidie ontbreekt om hun artiesten te betalen. Zorgverleners die parttime willen werken maar daar geen inkomen van kunnen krijgen om te leven. Zo ook de leerkrachten die voor hun dagelijkst bestaan veel te veel werken en daar niet goed voor betaald worden.

Bedrijven die zich verrijken aan subsidies voor groene stroom en de argeloze huisbezitter die op kosten wordt gejaagd door van het gas af te moeten. Multinationals die te weinig of geen  belasting betalen over de gemaakte winsten. Geldspeculanten die van lucht dividend willen maken en daar ook geen belasting over willen betalen. Erflaters  waarvan het geld in de familie moet blijven. Vliegmaatschappijen die geen accijns hoeven te betalen. Boeren die van subsidie moeten leven en zich in de schulden steken om toch maar een minimum inkomen te vergaren met steeds meer vee.

Buitenlandse investeerders die hele continenten woningen opkopen. Vakantiewoningen die maar niet toegankelijk worden voor permanente bewoning. Woningbouwcoöperaties die maar niet kunnen bouwen. Nederland als een van de grootste belastingparadijzen. Kinderen die geen verjaardag kunnen vieren of op vakantie kunnen gaan. Supermarktketens die boeren op een minimuminkomen houden. Kledingzaken die dankzij kinderarbeid hoge winsten boeken.

Sociaal werkers die veel uren steken in schuldhulpverlening. Mensen die hun huis kwijtraken vanwege ontslag en verlies inkomsten. Mensen die gek worden van de uitkeringsinstanties met hun domme regels. Kleine zelfstandigen die eigenlijk best iemand in hun bedrijf zouden willen maar dat niet kunnen veroorloven. Mensen aan de rand van de afgrond die dan toch maar springen, al dan niet voor een trein.

ZO kan ik nog wel even doorgaan (meer voorbeelden gewenst)

Dat alles kan toch anders. Een basisinkomen voor iedereen van minimaal het bedrag dat geldt voor de armoedegrens, dat is 60% van het mediane inkomen[1] . Waar het geld vandaan komt zal me eigenlijke een worst wezen[2], wat ik bovenaan heb genoemd, gaat op de lange termijn meer geld kosten.

 

24 apr

Basisinkomen of basishuur, dat is de vraag!

De Vereniging Basisinkomen heeft onlangs een persbericht uitgegeven over de doorberekening van een tweetal voorstellen basisinkomen via het NIBUD.[1]
Het NIBUD is een gerenommeerde organisatie Instituut voor Budgetvoorlichting. Het is mooi dat de vereniging daar geld in heeft gestoken, ik vindt het alleen jammer dat de twee gegeven varianten zo dicht tegen elkaar aan liggen en er geen variant 0 is meegenomen: een volledig basisinkomen volgens de armoedegrens.
Op de website  basisinkomenvoordummies.nl (methode Ketelaars) wordt gerekend met het bedrag dat in 2011 voor de armoedegrens doorging (60% van het mediane inkomen –  €1435 ).

Het basishuurbedrag dat in de berekeningen wordt aangegeven, daar heb ik mijn twijfels over. Ik zal dat in een voorbeeld uit de doeken doen. Ik ga uit van variant 2 uit de NIBUD berekening. [2] en van variant 0 van deze website.

Voorbeeld
Mijn probleem met een bedrag voor de woning is nog steeds dat een gezin dat een een grote woning heeft bewoond, waar uiteindelijk na het uit huis gaan van de kinderen en overlijden van haar man, de mevrouw(of meneer) in het grote huis, graag voor de gezelligheid kamers gaat verhuren.
We gaan even uit van een gezellige hospita. Die mevrouw(de hospita) krijgt naast haar (weduwenpensioen- als dat er is) 600 basisinkomen en 600 basishuur voor haar eigen huis  waar nog een hypotheek op rust van 900 euro.
Nu gaat ze 3 kamers verhuren, 1 aan een gescheiden man, 1 aan een student van 17 jaar en 2 kleine aan een alleenstaande moeder met 12 jarig kind,  voor 300 euro per grote kamer of twee kleine, dat is een aanvaardbaar bedrag lijkt mij, ook om het rekenen makkelijk te maken. Ik ga er van uit dat men even tijdelijk geen inkomsten heeft uit andere bronnen (het basisinkomen is bedoeld als inkomensvloer, vandaar geen ander inkomen)

Variant 2 (gedeeltelijk basisinkomen+basishuur)

  • de gescheiden man krijgt 600 basisinkomen en geen basishuur, maar moet wel huur betalen (300) houdt 300 euro over
  • de student (17) krijgt 300 euro en geen basishuur, maar moet wel huur betalen (300) houdt niets over!! (studeren moet gratis zijn in mijn voorbeeld)
  • de moeder (kind 12) krijgt 600+300 en geen basishuur, maar moet wel huur betalen (300) houdt 600 over voor haar en kind
  • de weduwe krijgt 600 basisinkomen+600 basishuur + 900 huuropbrengsten (waarvan 50% belast) en houdt na hypotheeklasten(900) 750 over

Je ziet dat de diversen mensen een vloerinkomen onder de armoedegrens hebben, zelfs de weduwe die met kamerverhuur haar inkomen probeert hoger te maken om in het huis te blijven wonen. Die kamerverhuur gaat dus niet door, de weduwe moet verhuizen want kan van 300 euro niet leven…..

Variant 0 (volledig basisinkomen)
in geval van een volledig basisinkomen van 1435  zou dat als volgt zijn:

  • de gescheiden man krijgt 1435 basisinkomen,  moet huur betalen (300) en houdt 1145 euro over
  • de student (17) krijgt 1175 euro,  moet huur betalen (300) en houdt 875 over!
  • de bijstandsmoeder (kind 12) krijgt 1435+850, moet  huur betalen (300) en houdt 1985 over voor haar en kind
  • de weduwe krijgt 1435 basisinkomen + 900 huuropbrengsten (onbelast in geval variant 0) en houdt na hypotheeklasten(900) 1435 over

Je ziet dat de weduwe nu in haar huis kan blijven wonen, eventueel een praatje kan maken met haar huisgenoten, die haar ook wat kunnen bijstaan op de oude dag,  de student genoeg geld heeft en niets hoeft te lenen, de moeder met kind genoeg geld heeft om eventueel een oppas te betalen (misschien de weduwe).

Woningnood
De woningnood wordt minder in mijn geval want mensen kunnen simpel een kamer huren in een groot huis. In geval variant 2 zal die weduwe nooit een kamer gaan verhuren, want niemand krijgt basishuur.
Als mensen samen willen wonen met variant 0 in een groot huis, dan kunnen ze dat gezamenlijk opbrengen met een volledig basisinkomen, dan leggen ze allemaal geld bijeen voor de hypotheek
In geval variant 2 zal dat niet gaan want er krijgt er maar 1 basishuur.

Conclusie
Een gedeeltelijk basisinkomen samen met een basishuur is mooi voor de politiek, maar het gaat niet werken: mijn idee: zo snel mogelijk afserveren en gaan voor een OBI volgens de 4 criteria![3]

01 jul

Negatieve belasting en Functioneel Basisinkomen

fbiDoor Gerrit Bosch
Het grote en onoverkomelijke bezwaar van een onvoorwaardelijk basisinkomen (OBi) is dat het meeste geld terecht komt bij mensen die het helemaal niet nodig hebben. En als het hoog genoeg is gaat het om bedragen die het economische systeem totaal zouden ontwrichten. Als oplossing van de sociale problematiek wordt daarom wel het idee van negatieve belasting voorgesteld. Omdat deze belasting alleen geldt voor inkomens onder de belastingvrije voet komt het geld dan alleen daar terecht waar het nodig is.
Een soortgelijk effect wordt bereikt met het Functionele Basis Inkomen (FBI). In beide gevallen is er een basisuitkering nodig voor hen die geen enkel looninkomen hebben. Maar met het FBI wordt in geval van bijverdienen een uit de basisuitkering afgeleide loontoeslag ingevoerd. Bij heel lage lonen is de toeslag nog vrijwel gelijk aan de basisuitkering maar bij toenemend loon wordt deze geleidelijk afgebouwd en wordt nul bij de “toeslaggrens”. Deze ligt op een loon hoger dan de basisuitkering, afhankelijk van het “vrijlatingspercentage”. (Voor het OBI geldt dus een vrijlatingspercentage van 100%).
In de onderstaande grafiek zijn beide methoden weergegeven. Ze komen op hetzelfde uit als 1) de negatieve belasting bij loon nul gelijk is aan de basisuitkering en 2) de belasting vrije voet gelijk is aan de toeslaggrens. De lijn A-B-C stelt dan in beide gevallen het resulterende inkomen voor. Onder deze voorwaarden zijn de kosten voor beide systemen dus ook gelijk.
In onderstaande tabel zijn de toeslaggrens ( = belastingvrije voet) smile-emoticon en de initiële kosten aangegeven voor verschillende waarden van vrijlatingspercentages en basisinkomens. Gebruik is daarbij gemaakt van inkomensgegevens van het CBS.
Een nadeel van de negatieve belastingmethode is dat je daarmee de hele sociale problematiek moet overhevelen naar Financiën.
basisuitkering
. (€/maand) . . 25% . . . . . . 50%
. . 1000 . . . . 1333 18 . . . 2000 24
. . 1500 . . . . 2000 36 . . . .3000 49
Tabel. Voor basisinkomens van 1000 en 1500 en vrijlatingspercentages van 25% en 50%: de toeslaggrens in €/maand en de totale kosten in miljarden €/jaar. Toeslaggrens = basisuitkering/ (1-vrijlatings%).
Een nadeel van de negatieve belasting methode is dat je daarmee de hele sociale problematiek moet overhevelen naar Financiën.
Ir. Gerrit Bosch, Waalre
https://www.facebook.com/pages/Functioneel-Basisinkomen/109193252749621

26 sep

Eeuwen geschiedenis van het Basisinkomen

Het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen heeft drie historische wortels. Het idee van een minimuminkomen verscheen voor het eerst in het begin van de 16e eeuw. Het idee van een onvoorwaardelijke eenmalige subsidie ​​verscheen voor het eerst aan het eind van de 18e eeuw. En de twee werden gecombineerd voor het eerst het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen in de buurt van het midden van de 19e eeuw te vormen.


zie http://basicincome.org/bien/aboutbasicincome.html Lees verder →

26 sep

Zes rekenmodellen voor een Basisinkomen

tegenlicht-canooyHaalbaarheid van basisinkomen berekend

Is een basisinkomen haalbaar en betaalbaar? De vraag is simpel maar het antwoord uiterst complex. De hele bevolking van Nederland maandelijks een vast basisbedrag geven zonder enige voorwaarde? Dat kost uiteraard klauwen met geld uit de schatkist. Er staan voor de overheid ‘baten’ tegenover, en er zijn ‘in-‘ en ’terugverdien-‘effecten.

Maar zoals ‘Michel’ op het Sargasso-blog schrijft naar aanleiding van hun onderzoek naar basisinkomen: ‘het is moeilijk om exact te voorspellen wat er met de economie gebeurt als je een dergelijke grote verandering doorvoert. Toch is het goed om te doen: het dwingt je om je aannames expliciet te maken’. In de bestaande berekeningen die wij in de research voor de ‘Gratis Geld’ episode tegenkwamen en die we hieronder de revue laten passeren, zullen de aannames doorschijnen.

Ook al blijken de appels en de peren (en bananen) een ware fruitmand te vormen: al die ‘denkvruchten’ zijn eigenlijk al zo verschillend in hun parameters dat ze eigenlijk weer niet te vergelijken zijn. Maar goed: ‘boekhouding en economie zijn ook niet hetzelfde’, om onze ‘eigen’ doorrekenaar Marcel Canoy uit de uitzending te citeren. Een snelle wandeling door een zestal rekenmodellen.

Lees verder →